Hai năm kể từ ngày con gái tôi đi lấy chồng, hôm ấy là lần đầu tiên thông gia về thăm nhà. Cũng phải thôi, họ sống ở thành phố, lại kinh doanh bận rộn, thời gian đâu mà ghé về vùng quê của chúng tôi. Tôi cũng tự nhủ vậy cho nhẹ lòng.
Lần này, nghe tin mẹ tôi mới đi viện về, họ lại có việc gần đây nên tiện ghé thăm.
Tôi mừng lắm. Con gái còn dặn: “Mẹ chuẩn bị mâm cơm tươm tất nhé, bố mẹ con kỹ tính lắm”. Thế là tôi dậy từ tờ mờ sáng, đi chợ, nấu cả một mâm cơm đầy đủ gà, tôm, mực, thịt trâu xào, nem rán… toàn những món chỉ dành cho ngày giỗ, ngày lễ.
Tôi chỉ mong khi thông gia về chơi, họ thấy nhà tôi hiếu khách, để con gái mình cũng không bị chê bai.
Khi họ đến, tôi vui vẻ mời vào, cố gắng tạo không khí thân tình hết mức có thể. Sau khi hỏi han, bữa cơm được dọn ra. Tôi vừa ăn vừa chuyện trò, thỉnh thoảng còn pha trò cho bớt ngượng. Nhưng nhìn sang, vợ chồng thông gia vẫn gần như im lặng. Bà chỉ đáp ngắn gọn khi tôi bắt chuyện.
Tôi gắp một miếng thịt gà bỏ vào bát bà thông gia vì thấy bà chẳng động đũa. Vậy mà bà không nói cảm ơn, chỉ hơi khựng lại như không thoải mái. Một lát sau, khi tôi quay đi, bà lén gắp miếng thịt bỏ cho con mèo của nhà hàng xóm. Hành động ấy khiến tim tôi hơi chùng xuống, nhưng tôi giả vờ như không thấy.
Suốt bữa cơm, bà chỉ ăn vài miếng rau. Ông thông gia thì lịch sự nâng chén đôi ba lần. Còn tôi thì ngượng ngùng đến khó tả. Bữa cơm kết thúc trong một bầu không khí nặng nề.
Về sau, con gái mới nói: “Bố mẹ chồng con không quen ăn chung bát đũa, không thích ai gắp thức ăn giúp, cũng không ăn chung nước chấm. Nay họ ngồi xuống ăn cùng đã là lịch sự lắm rồi”.
Tôi nghe mà nghẹn. Không phải trách họ – mỗi gia đình một lối sống, một thói quen. Người thành phố, lại có điều kiện, họ quen sự chỉn chu, cẩn thận. Còn tôi quê mùa, mộc mạc, chỉ biết dùng sự chân thành mà đối đãi.
Nhưng có những khoảng cách… dù cố gắng mấy, vẫn không thể lấp đầy.
Tôi tự nhủ: Nếu đã làm thông gia, hãy đối xử với nhau bằng cái tình. Còn nếu không thể hòa hợp, đôi bên cũng đừng gượng ép. Thăm nhau ít cũng được, miễn là mỗi lần gặp gỡ đều giữ lại một chút ấm áp, một chút tôn trọng. Bởi suy cho cùng, giàu – nghèo khác nhau, nhưng phép lịch sự và lòng tử tế thì nhà nào cũng nên có.
Lời nhắn gửi:
Giàu – nghèo khác nhau là chuyện thường. Người có điều kiện quen sự chỉn chu, người quê mùa quen sự mộc mạc, chẳng ai sai cả. Nhưng khi bước vào nhà người khác, đặc biệt là nhà thông gia, điều đáng quý không phải là bạn mang theo bao nhiêu phép tắc, mà là bạn mang theo bao nhiêu sự tôn trọng.
Nhà giàu không nên vì quen nếp sống sang trọng mà vô tình khinh thường sự giản dị của người khác. Ăn uống có thể kỹ tính khi ở nhà mình, nhưng đến nhà người, hãy giữ chút ý, chút phép lịch sự, đừng quá cứng nhắc. Lễ nghĩa đôi khi không nằm ở cái bát, đôi đũa hay chén nước chấm riêng — mà nằm ở cách ta khiến người đối diện cảm thấy được trân trọng.
Bởi sau cùng, tiền bạc tạo ra khoảng cách, nhưng thái độ mới quyết định liệu khoảng cách ấy có được thu hẹp hay không. Và nếu đã là thông gia, hãy nhẹ nhàng với nhau một chút — người một nhà, hơn thua làm gì.
