Theo quan niệm dân gian, gà cúng không nên chặt đầu để giữ được vẻ đẹp thẩm mỹ và tôn vinh hình ảnh của nó khi được bày trên bàn thờ. Trong nền văn hóa truyền thống của người Việt, gà cúng đã trở thành một phần quan trọng trong các nghi thức cúng bái tổ tiên, những dịp lễ tết, giỗ chạp, và các lễ nổi tiếng khác.

Gà cúng được chuẩn bị từ chính con gà. Sau khi được làm sạch, gà được để nguyên con mà không qua bước chặt đầu. Sau đó, gà được luộc trong nước sôi cho đến khi chín tới, thêm một chút muối để gia vị. Quá trình luộc cần được thực hiện cẩn thận để đảm bảo rằng gà sau khi chín có màu vàng tươi, thịt săn chắc, da không bị nứt, và giữ được hình dáng tự nhiên của con gà.

Vì sao gà cúng phải giữ nguyên con, không chặt ra?

Vậy tại sao lại giữ nguyên con mà không chặt ra? Điều này xuất phát từ việc gà lễ thường là gà trống tơ, chưa từng đạp mái, có lông bóng mượt, mào to và màu đỏ tươi. Gà cúng thường được chọn lựa kỹ lưỡng với các tiêu chí không có khuyết tật, lông đỏ, mỏ vàng, và chân màu vàng. Để đảm bảo tính thẩm mỹ, người chuẩn bị gà thường tạo hình cánh tiên cho gà trước khi luộc, đồng thời cần chú ý kiểm soát thời gian và lửa luộc để tránh tình trạng gà nứt.

Vấn đề về việc để nguyên con hay chặt ra khi cúng gà đã được các nhà nghiên cứu tâm linh khẳng định. Trong nghi lễ cúng giao thừa, việc giữ gà nguyên con cùng với lòng tiết đầy đủ và mỏ cắm hoa hồng trên đĩa lớn được coi là phù hợp với quan niệm tâm linh. Đặt gà cúng ở vị trí hướng ra đường giúp quan Hành Khiển dễ chứng giám lễ vật.

Khi cúng lễ nên để nguyên con gà trống để thể hiện sự nghiên cẩn và đẹp mắt, nếu là gà mái thì có thể chặt miếng nhưng không thể đẹp bằng. Khi chặt thì nên để nguội chứ không nên chặt lúc thịt gà còn nóng vì sẽ bị nát và méo mó, bắn bẩn xung quanh. Cũng không nên cúng gà quay rán, ninh, rang… vì hình thức không đẹp, mất đi sự nghiêm cẩn.

Tuy nhiên, khi bày gà cúng trên bàn thờ, cần lưu ý rằng gà lễ phải được đặt quay đầu về phía bát hương, trong khi phao câu quay ra ngoài. Mặc dù tư thế này có thể không đẹp mắt, nhưng lại thể hiện đúng vị thế của gà, giúp nó trông như đang chờ đợi chầu báo cáo. Một số gia đình có thể chọn lựa để gà quay đầu ra ngoài, thể hiện sự không chịu chầu, nhưng quan trọng nhất là phải đảm bảo rằng gà quay đầu ra ngoài và phao câu lại quay về phía bát hương, thể hiện sự thành kính và tôn trọng đối với tâm linh.

Bí quyết chọn gà cúng đêm giao thừa

Để chọn gà cúng đêm giao thừa nên chọn những con gà trống tơ nhỏ hơn 1,8 kg. Đứng từ xa quan sát nếu thấy mắt gà sáng thì là gà khỏe. Khi lại gần, sờ diều gà không quá no, quá đói, phân gà như con ốc, mào phải đỏ, dựng, ngực chắc, không có tiếng khò khè. Lông gà bóng mượt, áp sát thân, màu lông sáng. Phần chân gà thẳng, thon nhỏ. Da chân vàng đều và sáng bóng. Móng chân bị mòn và bám đen trong khóe móng. Gà trống vừa nhú cựa như hạt bắp.

Xem thêm: Chọn gà thắp hương không phải lúc nào cũng là gà trống, những dịp đặc biệt này nhớ chọn gà mái mới có lộc

Lưu ý:

– Gà được chọn để cúng lễ nhất thiết phải là gà trống tơ khỏe mạnh, mào lớn màu cờ, mình gà vàng đầy đặn, chân vàng, chưa đạp mái.

– Gà trống hoa mơ (chân cao, màu vàng hoặc trắng), rồi tới gà trống tía, trống đen, trống lông tạp, gà ri (màu mận, vàng sẫm, mào cờ 5 khía, chân nhỏ, chưa nhú cựa, da và chân màu vàng) cũng rất được chuộng để cúng tế.

Thông tin trong bài chỉ mang tính chất tham khảo!

Mẹo luộc gà không bị nứt da:

Mặc dù nhiều người nghĩ rằng việc luộc gà là một công việc đơn giản, thực tế cho thấy việc luộc gà mà không làm nứt da là một quá trình khá phức tạp. Trong trường hợp gà chỉ dùng để nấu ăn, vấn đề nứt da có thể không quá quan trọng, nhưng đối với gà lễ, điều này trở nên cực kỳ quan trọng.

Để tránh nứt da khi luộc gà, bạn cần chú ý đến thời gian luộc. Sau khi gà sôi, hãy giảm lửa nhỏ và để nồi âm khoảng 10 phút. Tiếp theo, tắt bếp và để gà trong nước nóng khoảng 20 phút trước khi vớt gà ra và ngâm vào nước đá lạnh. Điều này giúp da gà săn chắc và không bị nứt khi nấu.

Khi vặt lông gà, hãy chú ý sử dụng nước không quá nóng. Nước nóng có thể làm da gà trút ra, làm tăng khả năng nứt da khi luộc. Sử dụng nước có nhiệt độ khoảng 70 độ là đủ. Hãy vặt lông gà theo chiều lông mọc để tránh làm tổn thương da, làm cho da gà dễ nứt khi luộc.

Nếu bạn tuân thủ kỹ thuật luộc gà đúng cách, việc để gà nguyên con hay chặt ra cũng sẽ không ảnh hưởng đến vẻ bề ngoài và tính thẩm mỹ của gà lễ. Gà lễ đẹp mới có thể giúp gia chủ thu hút sự ưu ái của các vị thần linh và nhận được sự phù hộ cho gia đình.