Xạ đen còn được gọi với nhiều cái tên như cây bách giải, cây bạch vạn hoa, cây đồng triều, đơn lá chè hoặc cây “ung thư” (theo cách gọi của người Mường). Tên khoa học của xạ đen là Ehretia asperula Zoll. & Mor.
Xạ đen tốt đến mức nào?
Xạ đen là vị thuốc Nam nổi bật nhờ khả năng thanh nhiệt – giải độc, hỗ trợ giảm viêm, cải thiện tình trạng đái tháo đường, mỡ máu, giảm đau nhẹ và giúp tăng sức đề kháng. Dưới đây là những công dụng đáng chú ý.
1. Công dụng của xạ đen đối với sức khỏe
• Hỗ trợ điều trị u bướu
Trong cây xạ đen có hai hợp chất quan trọng là flavonoid và quinon. Chúng có tác dụng làm chậm sự phát triển của các tế bào bất thường, giúp hỗ trợ quá trình phòng ngừa và điều trị u bướu ở giai đoạn sớm. Dù đã có một số nghiên cứu khoa học ghi nhận hiệu quả, nhưng đa phần vẫn đang ở mức thử nghiệm – tham khảo, chưa được xem là thuốc điều trị chính thức.
• Hỗ trợ ổn định huyết áp
Xạ đen giúp điều hòa huyết áp khi bị dao động thất thường. Cách dùng khá đơn giản: đun lá khô lấy nước uống hoặc pha trà xạ đen dùng mỗi ngày.
• Tốt cho người máu nhiễm mỡ, gan nhiễm mỡ
Theo nghiên cứu của Học viện Quân y, việc uống nước sắc từ cây xạ đen có thể cải thiện tình trạng mỡ máu cao và giảm mỡ tích tụ trong gan.
• Cải thiện giấc ngủ – giảm suy nhược thần kinh
Xạ đen có vị hơi chát, tính hàn, thích hợp với người hay mất ngủ, căng thẳng thần kinh hoặc thiếu máu thể nhẹ (theo Đông y là âm hư hỏa vượng). Ngoài ra, xạ đen còn giúp tăng tuần hoàn máu não, giảm hoa mắt, chóng mặt.
2. Một số bài thuốc kết hợp từ xạ đen
• Bài 1: Mát gan – giải độc
-
Xạ đen: 100 g
-
Xạ vàng: 100 g
-
Cây B1: 30 g
-
Cây máu gà (kê huyết đằng)
Đun với 1,5 lít nước, uống trong ngày.
Tác dụng: mát gan, giải độc, hỗ trợ tiêu hóa.
• Bài 2: Hỗ trợ gan – phổi
-
Lá xạ đen: 50 g
-
Bạch hoa xà thiệt thảo: 20 g
-
Bán chi liên: 10 g
-
Cây hoàn ngọc: 50 g
-
Cây xương khỉ: 30 g
Đun với 1 lít nước, sắc còn 300 ml. Uống 2 lần/ngày, sau ăn 30 phút khi thuốc còn ấm.
Tác dụng: hỗ trợ chức năng gan và các bệnh lý liên quan đến phổi.
3. Người bình thường có nên uống xạ đen?
Theo Đông y, xạ đen có vị đắng chát, tính hàn, giúp thanh nhiệt – tiêu viêm – giải độc, lợi tiểu, tăng sức đề kháng. Người bị mụn nhọt, nóng trong có thể dùng xạ đen nấu nước uống mỗi ngày.
Người khỏe mạnh cũng có thể uống xạ đen để:
-
tăng miễn dịch
-
hỗ trợ tuần hoàn máu
-
thanh lọc cơ thể
-
giảm stress, dễ ngủ hơn
Liều dùng tham khảo: khoảng 100 g/ngày hoặc tùy nhu cầu.
Lưu ý quan trọng
-
Người bị huyết áp thấp, bệnh thận, phụ nữ mang thai, trẻ em cần tham khảo ý kiến thầy thuốc trước khi dùng.
-
Khi uống xạ đen, không dùng rượu, bia, thuốc lá hay chất kích thích vì có thể làm giảm tác dụng của dược liệu và ảnh hưởng sức khỏe.
