Chế độ ăn uống giữ vai trò then chốt trong việc cân bằng hormone, giảm viêm, kiểm soát triệu chứng và duy trì sức khỏe toàn diện. Với những người mắc bệnh tuyến giáp — bao gồm suy giáp, cường giáp hoặc viêm tuyến giáp Hashimoto/Graves — việc ăn uống không phù hợp có thể khiến các biểu hiện trở nên trầm trọng hơn, ảnh hưởng trực tiếp đến năng lượng – tâm trạng – giấc ngủ – khả năng tập trung – chất lượng cuộc sống hàng ngày.

Vậy bệnh tuyến giáp không nên ăn gì? Dưới đây là những nhóm thực phẩm cần hạn chế để bảo vệ tuyến giáp tốt hơn.

1. Đậu nành và các chế phẩm từ đậu nành (ở người suy giáp)

Trong đậu nành có isoflavone, một hoạt chất có thể cản trở khả năng hấp thu hormone tuyến giáp, đặc biệt là T4 (levothyroxine).

• Ảnh hưởng: làm giảm hiệu quả của thuốc và khiến triệu chứng suy giáp khó kiểm soát.

• Gồm: sữa đậu nành, đậu phụ, đậu hũ non, tương, miso…

Lưu ý quan trọng:

Nếu vẫn dùng đậu nành, cần uống thuốc tuyến giáp cách xa ít nhất 4 giờ để tránh ảnh hưởng đến hấp thu thuốc.

2. Thực phẩm chứa gluten

Gluten có thể kích hoạt phản ứng viêm, đặc biệt ở những người mắc Hashimoto hoặc Graves – hai bệnh lý tuyến giáp tự miễn phổ biến.

• Gồm: lúa mì, bánh mì, mì sợi, pizza, bánh quy, bánh ngọt, mì Ý…

• Lý do nên tránh:

  • Gây rối loạn hệ miễn dịch

  • Tăng viêm tại tuyến giáp

  • Làm triệu chứng mệt mỏi, đau nhức, sương mù não trở nên nặng hơn

Nhiều người sau khi giảm gluten nhận thấy năng lượng cải thiện rõ rệt.

3. Rau họ cải ăn sống

Rau họ cải như bắp cải, súp lơ, cải xoăn (kale), cải thìa, củ cải trắng chứa goitrogen – chất có thể cản trở hấp thu iod khi ăn sống.

• Ảnh hưởng: làm giảm khả năng sản xuất hormone ở người suy giáp.

• Gợi ý: bạn không cần kiêng hẳn, chỉ cần nấu chín để giảm đáng kể goitrogen.

4. Thực phẩm quá nhiều đường

Đường tinh luyện làm tăng viêm và khiến nồng độ hormone trở nên mất cân bằng.

• Ảnh hưởng:

  • Tăng mệt mỏi

  • Thay đổi tâm trạng

  • Tăng cân khó kiểm soát

  • Làm nặng thêm triệu chứng sương mù não

• Tránh: bánh kẹo, nước ngọt, trà sữa, kem, siro, đồ uống năng lượng.

Người bị tuyến giáp thường nhạy cảm với đường → nên chọn trái cây tươi thay thế.

5. Thực phẩm giàu chất béo bão hòa và dầu chiên đi chiên lại

Các loại mỡ động vật và dầu chiên nhiều lần có thể:

• Làm giảm hấp thu hormone tuyến giáp

• Tăng cholesterol

• Gây nặng nề cho hệ tim mạch, trong khi người bệnh tuyến giáp vốn dễ gặp rối loạn nhịp tim, hồi hộp, khó thở

Gồm: đồ chiên rán, thịt mỡ, da động vật, đồ ăn nhanh, các loại dầu tái sử dụng trong chiên rán.

6. Thực phẩm quá giàu iod

Iod là khoáng chất cần thiết cho tuyến giáp, nhưng nạp quá nhiều có thể gây rối loạn, đặc biệt với người:

• Cường giáp

• Viêm tuyến giáp Hashimoto

• Viêm tuyến giáp sau sinh

Cần hạn chế:

• Rong biển, tảo biển (nori, wakame, kombu…)

• Muối iod dùng quá nhiều

• Viên uống bổ sung iod không theo chỉ định bác sĩ

Một gói rong biển nhỏ cũng có thể chứa lượng iod vượt mức khuyến nghị nhiều lần.

7. Rượu bia và đồ uống chứa caffeine

Rượu và caffeine đều ảnh hưởng đến khả năng sản xuất hormone tuyến giáp và làm nặng thêm triệu chứng:

• Lo âu, hồi hộp

• Tim đập nhanh

• Run tay

• Khó ngủ

• Rối loạn tiêu hóa

Ngoài cà phê, caffeine còn có trong: trà đặc, nước tăng lực, socola, cacao.

Người cường giáp nên đặc biệt hạn chế vì dễ làm triệu chứng tăng nhịp tim – bốc hỏa – run rẩy nặng hơn.

Kết luận

Biết bệnh tuyến giáp không nên ăn gì giúp bạn chủ động kiểm soát bệnh, giảm viêm, ổn định hormone và cải thiện chất lượng sống mỗi ngày.

Bên cạnh chế độ ăn uống khoa học, bạn nên kết hợp:

• Khám định kỳ để theo dõi hormone

• Dùng thuốc đúng liều theo chỉ dẫn bác sĩ

• Ngủ đủ giấc – quản lý căng thẳng

• Vận động nhẹ nhàng và duy trì cân nặng ổn định

Khi kết hợp đúng, chế độ ăn uống sẽ trở thành “trợ thủ đắc lực” giúp bạn bảo vệ tuyến giáp, cải thiện năng lượng và sống khỏe mạnh hơn mỗi ngày.