Quyết định quay về quê hương sau khi phát hiện ung thư giai đoạn cuối
Năm 65 tuổi, sau nhiều năm sống ở New York và Florida (Mỹ), cụ Stamatis bắt đầu cảm thấy khó thở, không thể làm việc như trước. Sau hàng loạt xét nghiệm và kiểm tra, cụ Stamatis được kết luận bị ung thư phổi giai đoạn cuối. Bác sĩ nói rằng cụ chỉ có thể sống thêm 6 – 9 tháng.
Lúc này, cụ Stamatis và đã quyết định cùng vợ quay trở về quê hương – đảo Ikaria của Hy Lạp – để sống những ngày tháng cuối đời. Cụ muốn được an nghỉ bên cạnh tổ tiên, bên bờ biển.

Hàng ngày, cụ đi dạo trên bờ biển, hít thở không khí trong lành, ngắm biển xanh, nhâm nhi rượu vang và hàn huyên cùng những người bạn cũ. Cụ cũng bắt tay vào làm vườn và trồng một giàn nho. Cụ nghĩ: “Chắc mình không sống được tới lúc nho chín, nhưng ít nhất vợ mình sẽ có thứ gì đó để nhớ đến mình”.
Thế rồi, điều kỳ diệu đã tới. Cụ Moraitis thấy khỏe khoắn hơn. Cụ vẫn cần mẫn làm những công việc đó. Và rồi, hơn 3 thập kỷ trôi qua. Cụ Moraitis vẫn sống, vẫn leo thang để hái nho chín, vẫn tự ép dầu ô liu và vẫn nhâm nhi ly rượu bên những người bạn.
Khi Dan Buettner – một chuyên gia nghiên cứu về tuổi thọ người Mỹ – đến đảo Ikaria để tìm hiểu bí quyết sống thọ của người dân nơi đây, ông đã tìm gặp cụ Moraitis.
Trong loạt phim tài liệu “Live to 100: Secrets of the Blue Zones” được chiếu trên Netflix, Dan Buettner nói: “Tôi hỏi cụ Moraitis bí quyết sống thọ của cụ là gì, cụ chỉ nhún vai rồi bảo: ‘Tôi không biết. Tôi nghĩ là tôi quên chết rồi!”
Vì sao cụ Moraitis có thể sống thọ đến thế là một câu hỏi mà nhiều nhà khoa học vẫn đang đi tìm lời giải. Một số cho rằng gene chỉ đóng vai trò rất nhỏ – khoảng 20 – 25% – đối với tuổi thọ, phần còn lại là do môi trường sống.
“Cụ Moraitis đã thay đổi môi trường sống sau khi phát hiện bệnh. Và điều đó đã cứu sống cụ ấy”, Buettner nhận định.